zondag 12 februari 2012

Breimachine Singer SB100 / Knitting machine Singer SB100

Nooit gedacht dat ik nog eens een breimachine zou aanschaffen. Ik vond breimachines stom. Mijn moeder vond dat ook.
En nog vind ik dat je eigenlijk alleen maar moet breien met twee (of vier) naalden (of een rondbreinaald). Dat is je ware.
Een breimachine maakt van handwerk een soort industrieel product, dacht ik altijd.
Maar dat is maar gedeeltelijk waar, realiseer ik me nu. Op een breimachine kun je ook prachtige, aparte, unieke resultaten behalen. Zie bij voorbeeld de website van Ineke Funke of Sampling.
Misschien werd ik ook geïnspireerd door Piet Feenstra. In januari 2010 was hij 89 jaar en breide hij dekens voor het goede doel. Bekijk het Youtube-filmpje van GPTV (Gerstel Produkties Televisie): Piet Feenstra.

Via Marktplaats kwam ik aan een Singer SB100. Een ‘basic’ apparaat, zoals we nu zouden zeggen. Deze relatief simpele machines worden ook wel ‘handbreimachines’ genoemd. Ze zijn op internet te koop voor een paar tientjes. Mijn keuze viel op dit apparaat omdat hier de handleiding en de accessoires nog bij zaten.
Ik dacht dat dit soort machines dateerde uit begin jaren vijftig, maar ergens in de handleiding staat: Copyright 1984.
De verkoopster wilde de machine wel opsturen, omdat ik het wat ver vond om hem helemaal in Eersel te gaan ophalen.
Dat was eigenlijk niet zo slim, want onderdelen van het apparaat zijn van kunststof en dus kwetsbaar. Toen het apparaat hier arriveerde was er een stuk van de linker sledehandgreep afgebroken. Gelukkig kon ik het repareren met ducttape en doet de machine het goed. Hoewel… hij laat wel vaak steken vallen, maar ik weet niet of dat aan hem of aan mij ligt.

’s Avonds geprobeerd een proeflapje te maken. Daar moet je wel even voor gaan zitten, want er zijn een aantal dingen waar je goed op moet letten, anders gaat het fout en dat is heel vervelend.
Eerst moet je het apparaat leren kennen. Gelukkig zat de originele gebruiksaanwijzing erbij, ongelukkig genoeg moet je de tekst, die vermoedelijk vertaald is, enkele keren overlezen, en daarna nog eens enkele keren overlezen voordat je snapt wat er bedoeld wordt.

Tutorial
Aan de slag
Eerst zet je de machine met de tafelklemmen vast op de tafel. De schroeven niet te stevig vastdraaien, want dan kunnen de kunststof klemhouders barsten.

Naalden
Het apparaat heeft 160 naalden. Die naalden hebben klepjes, ook wel tongen genoemd. (Singer noemt ze klepjes). Die klepjes zijn essentieel. Naalden zonder klepjes werken niet.
De naalden zijn genummerd. In het midden zit de 0, aan weerskanten 80 naalden.
Het idee van die 0 in het midden is dat als je iets maakt waarbij je aan beide kanten moet meerderen of minderen, bij voorbeeld een mouw, je ziet hoeveel steken je links en rechts van het midden hebt.
Er zijn vier naaldstanden
1. Stand A. De naalden zijn helemaal teruggeduwd en zitten in het bed, goed beschermd. Dit heet de buitenwerkingsstand.
2. Stand B. De naalden staan nu iets naar voren, de naaldkoppen staan gelijk met de voorkant van het naaldbed, ook wel de toevoerkammen genoemd. Dit is werkstand 1.
3. Stand C. Werkstand 2. De naalden staan nog verder naar voren. De uiteindes van de klepjes in open stand staan gelijk met de voorkant van het naaldbed. In Engelstalige filmpjes op Youtube wordt dit de 'working position' genoemd. Belangrijk. Onthouden.
4. In stand D staan de naalden het verst naar voren. Deze stand gebruik ik om de steken achter de klepjes van de naalden te duwen.

De slee met de naaldkeuzeknop aan de voor- en achterkant en de steekgrootteknop.
Slee of slede
Dan is er de slee. Dat is het ding dat je over de naalden haalt. Aan de voor- en achterkant van de slee zit een knop. De naaldkeuzeknop. Die kun je zowel aan de achterkant als aan de voorkant induwen.
- Druk je de knop aan de achterkant in en haal je dan de slee over de naalden, dan worden de naalden in positie B gezet.
- Druk je de knop aan de voorkant in dan worden de naalden in positie C gezet (‘working position’).

Dan zit er nog een ronde knop, waarvan je de buitenste rand kunt draaien. Op de knop de getallen 1 t/m 12 en daartussen puntjes. Met deze knop bepaal je de steekgrootte.
Steekgrootte
1-2 -> zeer dun garen
3-4 -> dun garen
5-6 -> 4-draads of gelijkwaardig
7-8 -> dik garen
9-10 -> dubbel breigaren
11-12 -> erg dik (naalden om en om)

Accessoires
2 tafelklemmen (niet op de foto)
2 kantgewichten met haakjes
werknaald met naaldkop en haak (ook wel genoemd: hulp tonghaaknaald/hulpnaald haak)
werkmaald met 1 en 2 ogen (ook wel genoemd: overzet hulpnaald)
naaldselectiekam 1-1 en 2-1 (van zwart kunststof, dus nauwelijks zichtbaar op de foto)
Zelf erbij gepakt: lineaal (2 nog beter)

Wat je nog meer nodig hebt:
goede ogen
veel geduld


Opzetten
Begin met een proeflapje.
Neem een bol garen, niet te weinig, je moet eerst gewoon lekker door kunnen werken.
Schuif de slee naar rechts, druk de naaldkeuzeknop aan de achterkant in en draai de steekgrootteknop op 1.

Selecteer ongeveer 34 naalden, 17 links en 17 rechts van de 0.
Duw nu met de naaldselectiekam de helft van de naalden terug. Doe dit zo dat nummer 17 links blijft staan.
Breng de naalden in de ‘working position’.
Check of alle klepjes open zijn.
Leg de draad losjes (altijd losjes!) over de naalden, van rechts naar links. Zorg dat er voldoende garen is om de steken te vormen.
Hang de draad in het schroefoog van de linker tafelklem en leg het garen op de grond, of in een mandje, een bakje of zoiets, waarin de bol vrij kan rollen.
Haal de slee van rechts naar links over de naalden.
De draad moet nu regelmatige steken hebben gevormd.
Selecteer nu de andere 17 naalden, te beginnen links met nummer 16 in ‘working position’.
Check de klepjes.
Leg de draad losjes van links naar rechts over de naalden, houd de draad losjes horizontaal in het verlengde van naalden en haal de slee van links naar rechts over de naalden.
NB. De slee gaat altijd in de richting van het garen!

Als het goed is zijn er nu weer steken gevormd. Je hebt nu 34 steken.
Duw alle naalden naar voren met de liniaal en duw dan de steken op de naalden achter de klepjes. Belangrijk!
Duw dan de naalden terug in de ‘working position’.
Check de klepjes.
Leg de draad van rechts naar links over de 34 naalden en haal de slee er van rechts naar links overheen.
Duw alle naalden naar voren met de liniaal en duw dan de steken op de naalden achter de klepjes. Belangrijk!
Duw dan de naalden terug in de ‘working position’.
Check de klepjes.
Leg de draad losjes van links naar rechts over de naalden, houd de draad losjes horizontaal in het verlengde van naalden en haal de slee van links naar rechts over de naalden.

Nu kun je echt gaan breien.
De gewichten die bij de breimachine horen hebben haakjes waarmee je ze in het breiwerk kan hangen. Ze zorgen ervoor dat in het begin de steken om de naalden blijven zitten.
Let wel: deze machine kan alleen maar in tricotsteek breien.
Er zijn wel mogelijkheden voor het inbreien van kleuren/motieven en een simpel gaatjespatroon, maar dat komt later wel.
Je moet eerst leren alle handelingen foutloos achter elkaar te doen, want dat is de enige mogelijkheid om tot resultaat te komen.
De naalden staan in stand C, de ‘working position’ en de draad ligt over de naaldkoppen.

Als je verder gaat breien, zet dan voor het proeflapje de steekgrootteknop op 12.
De handleiding suggereert 5, maar dan breit de machine zulke kleine steken dat als het fout gaat: de steken raken van de naalden (de steken van de vorige toer zaten niet goed achter de klepjes) of er zijn steken niet gebreid (er zat per ongeluk een klepje dicht), dan moet je opnieuw beginnen, want je krijgt die kleine steken met geen mogelijkheid weer op de naalden.
Druk de naaldkeuzeknop aan de voorkant in.
Leg de draad van rechts naar links over de naalden en haal de slee er van rechts naar links overheen.
De naalden staan daarna weer in ‘working position’, zodat je meteen weer de draad over de naalden kunt leggen.
Experimenteer daarna met andere steekgroottes.
Helaas ging het bij mij nog wel eens fout en was ik veel tijd kwijt aan het ophalen van steken.
Ik ben er ondertussen achter dat dat ligt aan het vergeten van de klauw- of kantgewichten. Deze trekken het breiwerk naar omlaag, waardoor de steken minder de neiging hebben van de naalden af te vallen.

De naalden staan hier in stand C, ‘working position’. De draad ligt over de naaldkoppen. De klepjes moeten open zijn en de steken van de vorige toer moeten achter de klepjes liggen.

Als je het principe onder de knie hebt is dit sjaaltje van Garnstudio Drops leuk om mee te beginnen.


................................................................................

10 opmerkingen:

  1. Ik moet zeggen dat ik ook weleens heb gekeken op marktplaats; maar het nog niet aan heb gedurfd ! Ik dacht dat een machine wel makkelijker en sneller zou zijn dan zelf te gaan leren breien....Maar ik denk dat ik het maar bij haken houd....

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Je hebt helemaal gelijk.
    Ik zag het als een uitdaging om dit apparaat uit te proberen, maar het is enorm veel priegelwerk.
    Haken is veel relaxter!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. wat leuk zelf was en ben ik in het bezit van een
    Big Phil is te vergelijken met je singer komt nog uit de zelfde fabriek ik heb ze zelf verkocht in de jaren 85/90 voor Phildar nu na hem jaren niet te hebben gebruikt omdat hij niet compleet meer is op zoek gegaan naar een tweedehandsje voor de onderdelen die vond ik niet.
    afgelopen weekeind wel een Singer gevonden nu in afwachting van het versturen van mijn machine ook ik vond Brunssum iets te ver fietsen ik woon in Brabant.
    ik ga je volgen en ga ook verslagen maken van wat ik er mee doe want je kunt heel erg veel met een handbreimachine ik vindt het leuke dat het toch handbreien benaderd

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik heb net een singer solo (tweedehands) gekocht ,lijkt precies op deze (ook een eenvoudige grofbreier) ,er zit helaas geen handleiding bij en nu stuit ik op een probleem,misschien weet jij raad ?
    Hij gaat namelijk heel erg stroef ,en ik heb geen idee wat het kan zijn ,ik kan me voorstellen dat ik misschien iets zou moeten olieen ,maar wat ? De slede loopt naar rechts veel stroever dan naar links ,ik moet dan met geweld de slede duwen en trekken om de toer te maken. Er zit geen wol oid tussen de radertjes onderop ,dus heb jij enig idee wat het zou kunnen zijn . En weet je waar je olie moet toepassen bij de naalden/slede ?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat het oliën betreft, daarvoor moet ik mijn machine weer eens even gaan bekijken.
      In principe kun je het beste oliën met een katoenen pluisvrij doekje en babyolie. Misschien ook naaimachineolie.

      Wat betreft het zwaar gaan van de slede: dat kan verschillende oorzaken hebben.
      1. De eerste toer gaat altijd zwaar!
      2. Ten tweede: je hebt het over een grofbreier, maar deze machines kunnen alleen maar vrij dun garen aan. (Breipennen 3-4.) Bij voorkeur wol of acryl, in elk geval garen waar een beetje rek in zit.
      Als je eenmaal een beetje met de machine overweg kunt kan je misschien katoen proberen, maar dat gaat ook best wel zwaar.
      3. Neem de steekgrootte niet te klein. Begin gewoon een proeflapje met de grootste steken.

      Het is een opgave om met dit soort machines te werken en dat komt vooral omdat de naaldklepjes heel gauw dicht vallen. Dan vallen de steken van de naald. Je moet beschikken over veel geduld.
      Ook het breien met een elektrische breimachine valt niet mee. Als je er eenmaal mee overweg kunt, kan je snel een lap breien, maar een trui, dat valt nog niet mee!

      Een website met veel info: http://www.superbaknitting.com/2008/06/superba-double-bed-knitting-machine.html zie: How To Oil and Clean A Superba Double Bed Knitting Machine.

      Ik weet niet of je het filmpje over Piet Feenstra hebt gezien? Je wordt er wat breien betreft niet veel wijzer van, maar hij heeft ook een Solo!

      Verwijderen
    2. aha ,alvast heel erg bedankt voor het meedenken en antwoord ! Ik brei met schapenwol ,die is normaal geschikt voor pen 3 of 4 ,en hij blijft stroef gaan de ene kant op,dan moet ik echt heel zwaar sjorren,ik ga het eens proberen dan van dat lapje met olie en die filmpjes bekijken,dankje !

      Verwijderen
  5. Wie weet waar ik de gewichten koop voor aan mijn breiwerk te hangen

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Er zijn voor zover ik weet drie adressen waar je het kunt proberen:

      Vast en zeker bij ABS:
      http://www.absbreimachines.nl/index.php?item=gewicht-klauw-klein&action=article&group_id=13&aid=76&lang=NL

      Misschien ook bij Schouten: http://www.schoutenzigzag.nl/html/breimachines.html

      Of bij M+M-Post: http://www.breimachine.nl/

      Verwijderen
  6. Hallo, Ik heb dit weekend een SB100 gekocht. Had helemaal geen idee wat het was. Eerste proeflapjes zijn vandaag gemaakt. Is wel erg wennen.
    Er zit geen handleiding bij. Is er iemand die mij de handleiding vd. SB100 kan sturen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Ameijwaard,
      Handleiding voor een SB 100 kun je vinden op:

      http://machineknittingetc.com/singer-sb100-instruction-manual.html

      Wel in het Engels. Maar misschien heb je er iets aan.

      Verwijderen
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...